Việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình để sử dụng, để học cũng đóng vai trò quan trọng trong hành trình trở thành dev chuyên nghiệp. Các ngôn ngữ lập trình được sáng chế từ trước đến giờ đã nhiều rồi mà lâu lâu bạn lại thấy một ngôn ngữ mới được phát minh. Bạn là người mới bắt đầu và băn khoăn không biết nên chọn loại ngôn ngữ nào. Lên diễn dàn, hội nhóm thì lại bấn loạn bởi các lời khuyên từ những bậc tiền bối đi trước, người nào cũng cho rằng ngôn ngữ “tín đồ” của mình là tốt, là nhất cả.
Một số xếp hạng ngôn ngữ lập trình của các tổ chức uy tín thế giới
Dựa vào các bảng trên, ta thấy được các ngôn ngữ có sự khác nhau về thứ hạng nhưng nhìn chung dưới đây là 10 ngôn ngữ phổ biến nhất.
Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất 2020
1. JavaScript – ngôn ngữ lập trình ứng dụng cao
Được ra đời từ năm 1995 nhưng cho đến nay ngôn ngữ này vẫn luôn dẫn đầu về lượng người sử dụng. Bạn có thể bắt gặp JavaScript ứng dụng ở khắp mọi nơi từ website, ứng dụng web, desktop, ứng dụng vận hành với hệ điều hành Android cho đến các ứng dụng của các ngân hàng thương mại, các hệ thống phân tích dữ liệu Big Data,…
Nhờ khả năng tối ưu website mà JavaScript vượt trội hơn hẳn các nền tảng lập trình khác. Khi bạn sử dụng ngôn ngữ này cho trang web của mình, độ chuyên nghiệp, sinh động sẽ tốt hơn do JavaScript có khả năng tương tác cao, dễ tiếp cận hơn cho người truy cập. Nhờ sử dụng ngôn ngữ dễ đọc và cú pháp linh hoạt mà nó cũng được nhiều trình duyệt web cũng như các thiết bị điện tử ưa chuộng. Ngoài ra, tuy không mang tính chất là một ngôn ngữ đa năng nhưng JavaScript luôn cố gắng khai thác tối đa các tính năng của mình và cập nhật liên tục để theo kịp xu thế.
Những ưu điểm của ngôn ngữ này:
+ Biên dịch được bằng HTML.
+ Nhanh, nhẹ hơn và cũng dễ học hơn các ngôn ngữ lập trình khác.
+ Dễ tìm ra lỗi hơn nhờ vậy cũng dễ sửa lỗi hơn.
+ Khi truy xuất qua cơ sở dữ liệu bạn giảm lược được việc kiểm tra thủ công. Bạn cũng có thể dùng nó để kiểm tra input.
2. Python
Python là loại ngôn ngữ lập trình bậc cao có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới trong khi các ngôn ngữ khác vẫn còn phải chật vật tìm chỗ đứng hay giữ bậc xếp hạng cho mình. Nhiều “gã khổng lồ” như Google, YouTube, Dropbox… sử dụng Python. Một điều đáng chú ý nữa là loại ngôn ngữ này có cú pháp giản đơn, tốc độ xử lý lại nhanh, mượt mà, ít gây khó khăn cho người sử dụng và khá dễ học. Do vậy, nó rất phù hợp cho những nhà lập trình game cũng như ứng dụng. Trên thị trường cũng có khá nhiều đơn vị lập trình ứng dụng di động uy tín sử dụng Python tiêu biểu như Groove Technology Software Company, TMA Solutions, FSoft,…
Một số điểm cộng cho Python:
+ Cú pháp súc tích, cấu trúc rành mạch.
+ Tốc độ xử lý nhanh nhẹn.
+ Ứng dụng được trên mọi hệ điều hành (Windows, Linix, Unix, Mac OS, MS – DOS).
+ Rất nhiều người sử dụng (theo thống kê đến nay có hơn 400 triệu người).
+ Nhờ thư viện khổng lồ mà nó cũng tương thích cao với Unix, các phần mềm bên thứ ba, các phần cứng.
3. Java
Nhờ ưu điểm là một nền tảng độc lập mà Java không lo ngại nhiều về vấn đề bảo mật, có lẽ vì vậy mà nhiều khi thiết kế một website lập trình viên thường lựa chọn nó. Java cũng dễ dàng tiếp cận với các ngôn ngữ lập trình khác nhờ phương châm viết một lần, chạy mọi mơi – WORA (write once, run anywhere). Java được đánh giá là có tiềm năng phát triển tốt khi mà các phiên bản mới hơn của nó cho thấy nó ngày càng hoàn thiện hơn, khắc phục được nhiều hơn tốc độ xử lý, vươn lên ngày một xa về tính năng nhờ các Java Framework được cộng đồng lập trình viên xây dựng và phát triển liên tục.
Ngoài ra, học Java cũng dễ, lại free. Cộng đồng sử dụng nhiều nên bạn sẽ không gặp nhiều khó khăn.
Một số ưu điểm của Java:
+ Cực kỳ dễ tìm hiểu.
+ Lập trình hướng đối tượng OOP.
+ Các hàm dùng sẵn (API function) cực kỳ nhiều.
+ Sở hữu bộ sưu tập mã nguồn mở đồ sộ.
+ Có các công cụ phát triển khá mạnh như Eclipse, Netbeans.
+ Là một nền tảng độc lập.
+ Javadocs: hỗ trợ đắc lực tài liệu cho bạn.
4. C – ngôn ngữ lập trình tiên phong
Là một trong những ngôn ngữ tiên phong trong đại gia đình các ngôn ngữ lập trình, C ắt hẳn là nền tảng học tập cho đàn em mà cụ thể là C++, C#, Objective-C… Tuy là ngôn ngữ đời đầu nhưng C vẫn được dùng phổ biến cho tới tận bây giờ và có lẽ là trong một tương lai dài phía trước. Do cú pháp cũng khá dễ hiểu nên nó được nhiều người lựa chọn học đầu tiên.
Một số ưu điểm của C:
+ Tính tương thích rất cao. Một chương trình được viết bằng C dùng cho một hệ điều hành nào đó có thể dễ dàng chuyển sang các máy hay hệ điều hành khác.
+ Nhiều thiết bị sử dụng C.
+ Hiệu suất cao. C có thể chạy êm trên các hệ thống bị giới hạn dung lượng.
+ Cung cấp thư viện chuẩn với rất nhiều hàm chức năng, công cụ…
+ Cú pháp logic.
5. C++
Là một ngôn ngữ mở rộng của C nên nó cung cấp thêm vài khả năng để có thể lập trình hướng đối tượng. Nhờ phát triển dựa trên C nên C++ cũng dễ dàng vượt mặt các đối thủ và được các developer tin yêu, lựa chọn khi muốn thiết kế các ứng dụng cấp cao, nhất là thị trường ứng dụng di động.
Một số ưu điểm vượt trội của C++:
+ Tốc độ nhanh cực kỳ. Những ứng dụng cần đến tốc độ rất ưa chuộng ngôn ngữ này.
+ Tính di động. Về lý thuyết một đoạn code C++ có thể chuyển đổi dễ dàng khi vận hành trong Windows, Mac OS hay Linux.
+ Thư viện cho ngôn ngữ này rất phong phú.
+ Có thể thực hiện lập trình C++ với nhiều cách khác nhau (tính đa mô hình).
6. PHP
Đây là một trong số những ngôn ngữ hàng đầu trên khả năng ứng dụng với nền tảng web. PHP cũng hỗ trợ lập trình hướng đối tượng do vậy bạn có thể dễ dàng sử dụng nó trên nhiều nền tảng khác nhau.
PHP là ngôn ngữ mã nguồn mở, chạy ở phía server. Nhờ sử dụng cặp thẻ PHP mã lệnh của nó nhúng được dễ dàng và các trang HTML.
Ban đầu PHP chỉ có nhiệm vụ theo dõi truy cập đến trang các nhân của nhà tạo lập ra nó nhưng hiện nay theo công ty monamedia phần lớn các website đều sử dụng PHP, đặc biệt là PHP đới với WordPress khi muốn thiết kế và lập trình website.
Một số ưu điểm của PHP:
+ Cấu trúc khá đơn giản.
+ Được sử dụng miễn phí.
+ Cộng đồng sử dụng nhiều, thư viện phong phú.
+ Việc làm cho lập trình viên PHP khá nhiều, mức lương hấp dẫn.
7. Swift
Swift là một ngôn ngữ lập trình tổng hợp, đa dạng mục đích và mã nguồn mở. Nó giúp phát triển các ứng dụng iOS hay Mac OS.
Do ảnh hưởng nhiều về thiết kế từ Python và Ruby nên Swift cũng khá thân thiện, thoải mái cho người sử dụng.
Tuy phát triển trên nền tảng cấu trúc của Objective-C nhưng nó an toàn hơn hẳn, nhanh hơn hẳn và cũng dễ debug, dễ đọc hơn.
Swift cũng yêu cầu ít code hơn và nếu chuyển đổi các công nghệ sử dụng JavaScript, Java, C# sang Swift thì cũng không mấy trở ngại.
Ưu điểm của Swift:
+ Tốc độ xử lý nhanh chóng.
+ Code ngắn và cũng dễ học. Đẩy nhanh được quá trình phát triển ứng dụng.
+ Là mã nguồn mở.
+ Khả năng quản lý bộ nhớ cao.
8. TypeScript
Bạn có thể tưởng tượng nó giống như JavaScript nhưng ở phiên bản nâng cao hơn. TypeScript được trang bị thêm các tùy chọn kiểu tĩnh cũng như các lớp hướng đối tượng. Ngôn ngữ này ứng dụng được mọi tính năng của ECMAScript 2015 (ES6). Nhờ sự tương đồng không nhỏ với JavaScript mà nó có thể hỗ trợ khá tốt các ứng dụng có quy mô lớn và được ứng dụng rộng rãi hơn
Các ưu điểm của nó:
+ Dễ phát triển các dự án quy mô, được hỗ trợ bởi các JavaScript Framework quy mô lớn.
+ Hỗ trợ OOP đắc lực.
+ Cách tổ chức code rất rõ ràng.
+ Hỗ trợ các tính năng được cập nhật mới nhất của JS.
+ Mã nguồn mở nên miễn phí và cộng đồng hỗ trợ đông đảo.
9. Ngôn ngữ lập trình Ruby
Đây cũng là một ngôn ngữ được nhiều người sử dụng bởi vừa có khả năng bảo mật tốt, vừa dễ tiếp cận. Ruby rất phổ biến cho các web mạng xã hội, một trong số đó là Twitter. Ruby với mục đích giúp việc lập trình bớt nhàm chán của mình mà do vậy các lập trình viên sử dụng nó cũng cảm thấy thoải mái và nhiều cảm hứng hơn.
Ruby on Rails là một framework xây dựng trên nền tảng Ruby và nó đang được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Một số ứng dụng nổi tiếng được dựng nên nhờ Ruby on Rails chẳng hạn như: GitHub, Twitch, Hulu, Soundcloud…
Ưu điểm của Ruby:
+ Do không cần tạo kiểu dữ liệu của biến nên nội dung mô tả được giảm lược.
+ Cấu trúc giản đơn, mức độ tự do cao nên việc mô tả cũng khá dễ dàng.
+ Không mất nhiều thời gian để làm quen.
+ Có hệ sinh thái lớn và rất hữu dụng.
+ Chất lượng code tốt hơn những ngôn ngữ khác.
+ Các phiên bản gỡ lỗi được cập nhật thường xuyên.
+ Độ bảo mật tốt.
+ Nguồn tài nguyên lớn.
10. SQL
Là viết tắt của Structured Query Language: ngôn ngữ truy vấn dữ liệu. Bạn có thể xem nó là ngôn ngữ chung mà mọi hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ nào cũng phải đáp ứng, trong đó có những tên tuổi nổi bật như: SQL Server, Oracle SQL, MySQL…
Ngôn ngữ này được sử dụng khá nhiều trong các framework của web cũng như các ứng dụng cơ sở dữ liệu. Người thành thục SQL sẽ dễ dàng nâng cao khả năng phân tích dữ liệu và ra quyết định sáng suốt hơn.
Ưu điểm:
+ Câu lệnh ngắn gọn, đơn giản, dễ nhớ, dễ sử dụng.
+ Tốc độ xử lý nhanh chóng.
+ Xử lý các vấn đề phức tạp hiệu quả hơn.
Trên đây tôi đã liệt kê 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất năm 2020. Hy vọng các lập trình viên có thêm nguồn tham khảo hữu ích để đưa ra quyết định lựa chọn học những loại ngôn ngữ nào. Chúc các bạn thành công.